Pellegra hastalığı; sinirleri, sindirim sistemini ve cildi etkileyerek ishale, demansa ve dermatite sebep olan bir hastalıktır. Hastalığın en önemli nedeni, niyasin eksikliğidir (birincil pellegra). Diğer bir nedeni ise, vücuttaki niyasin emilimini düşüren sindirim sistemindeki bozukluklardır. Niasin sağlığınız için gerekli olan bir B vitamini daha doğrusu B3 vitaminine verilen isimdir. Pellagra, beslenirken yeterli miktarda triptofanın alınmaması durumunda da gelişebilir. Çoğu durumda, pellagra basit bir diyet takviyesi ile kolayca tersine çevrilir. Ancak tedavi edilmediği takdirde, eksiklik hayati sorunlara yol açabilir.
Kısa süre önce yayınlanan bir rapor, ABD’de nadir görülen şiddetli niasin eksikliğinden pellagra gelişen kadın hastayı vaka incelemesi olarak yayınlamıştır.
“62 yaşında hasta, acil servise 2 ay devam eden ve günde yaklaşık 8-10 kez meydana gelen diyare (ishal) şikayeti ile başvurdu. Hastanın 2 ay önce de deliryum (Beyin işlevlerini genel olarak bozarak, nöropsikiyatrik semptomlara yol açan bir hastalıktır) nedeni ile bir psikiyatri kliniğine de başvurduğu bildirilmektedir. Acil serviste yapılan değerlendirmede, hastanın dilinde ödem, perikardiyal effüzyon (çeşitli nedenlerle perikard boşluğunda sıvı birikmesi), hipoglisemi (kan şekerinde düşüklük), böbrek yetmezliği bulguları tespit edildi. Yapılan kan tetkiklerinde hastanın tiamin, riboflavin ve niasin düzeyleri saptanamayacak ölçüde düşüktü, ancak B12 ve Folik asit seviyeleri normaldi. Gerekli vitamin takviyeleri damar yolu ile sağlandıktan sonra, hastanın bulguları yok oldu. “
Yukarıdaki vaka örneğinde olduğu gibi Pellagra belirtileri genel olarak İshal(diyare), Dermatit ve Demans’tır. klasik olarak “İDD” veya 3D kısaltmasıyla bilinir.
Hastalarda;
Görülebilmektedir.
Niasin eksikliğinin gastrointestinal semptomları Crohn hastalığı ve ülseratif kolitinkilerle kolaylıkla karışabilir veya birlikte olabilir. Ayrıca, pellagra döküntüsü diğer türlerle ve egzama gibi cilt problemlerinin nedenleriyle kolaylıkla karışabilir. Bu nedenlere bağlı olarak hastalara bazen geç tanı konulabilmektedir.
Alkolizm, uyuşturucu bağımlılığı ,siroz, kronik İshal, crohn hastalığı, ülseratif kolit ve GI tüberkülozu gibi gastrointestinal hastalıklar,hartnup sendromu gibi triptofan’ı işlevsiz kılan problemler, karsinoid tümörler,azatioprin ve izoniazid dahil olmak üzere bazı ilaçlar hastalığın oluşmasında etkili olabilmektedir.
Pellagra hastalığını önlemenin en iyi yolu aslında başlamadan düzenli br diyet ile beslenmektir. Her zaman için hastalıklardan korunmak hastalandıktan sonra tedavi olmaktan daha iyidir. Bu nedenle Pellagra hastalığını önlemek adına diyetinizi protein ve özellikle de B3 vitamini yani niasin açısından zengin ürünlerle desteklemelisiniz
Niasin takviyesi alındığında ciltte geçici flushing gelişebilir(genellikle yüzde ani gelişen kızarma, eritemli lezyonlar). Bunu önlemek için yavaş salınımlı niasin formları bulunmuştur. Bunlar flushing yapmazlar ancak daha fazla yan etkilere neden olabilirler.
niasin ve Triptofan içeren besinler,
Kişilere niyasin eksikliğine göre uygulanacak olan tedavi yöntemleri, cinsiyet, yaş ve sağlık durumuna göre kişiden kişiye farklılık göstermektedir.Bu nedenle mutlaka gerekli kan tetkikleri yapılarak eksikliklerin belirlendikten sonra takviye alımına bir uzman kontrolünde başlanması oldukça önemlidir.
Sayfa içeriği bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için hekiminize danışınız.
Yazar:
Psikiyatri Uzmanı Dr. Sedat İrgil
Güncellenme Tarihi: 26.02.20024
