Melanom, derinin en üst tabakasında bulunan “Melanosit” adı verilen renk hücrelerinin çevresel ve kalıtımsal etkiler nedeniyle kötü huylu hücrelerle çoğalması sonucu ortaya çıkan ciddi bir cilt kanseridir. Deri kanserinin en tehlikeli formlarından biri olarak kabul edilir.
Melanomlara diğer cilt kanserlerine göre daha az rastlanır ancak cilt kanserine bağlı ölümlerin yaklaşık olarak %75’i melanomlara bağlı olarak gelişir. Kanser hücreleri çok hızlı büyüyen ve sistemik olarak yayılan bir davranış sergiler.
Eğer geçmişte alınmış bir erken dönem melanom sahibiyseniz, diğer kişilere kıyasla bu kansere yakalanma riskiniz ortalamanın üzerindedir. Bu nedenle ayrıca dikkat göstermeniz gerekmektedir. Ortaya çıkan bir leke veya lezyonda görülen birkaç işaret akla melanom şüphesini getirebilir.
Eğer yeni oluşan bir ben ya da cilt değişikliklerine sahipseniz, ya da aşağıda belirtilmiş olan özelliklere sahip bir ben taşıyorsanız hemen doktorunuza görünmelisiniz:
-Gittikçe büyüyen
-Şekli değişen, özellikle düzensiz kenarlı bir görünüm almaya başlayan
-Rengi değişen – daha koyu renkli, yamalı ya da çoklu gölgeli olan
-Kaşıntılı ya da ağrılı
-Kanamalı ya da kabuk tutmuş
-İltihap görüntülü
Özellikle 3 ya da daha fazla tona sahip kahverengi ya da siyah benlerin melanom olma ihtimali söz konusudur.
Son zamanlarda yapılan bir çalışmada, melanom cilt kanseri gelişiminin önlenmesi ve tedavisinde yeni bir yöntem araştırılmaktadır. Bu çalışmanın sonuçları Ağustos 2023’da Nature Nanotechnology dergisinde yayınlanmıştır. İsrail’deki Tel Aviv Üniversitesi’ndeki (TAU) bilim adamlarına göre, nano aşılar bağışıklık sistemini hastalığa karşı duyarlı hale getiriyor.
Melanom özellikle pigment melanin üreten vücuttaki cilt hücrelerine saldırır. Melanomdan etkilenen hücrelerin içinde peptid adı verilen belirli amino asit zincirleri bulunur. Araştırmacılar, yaklaşık 170 nanometre büyüklüğünde (bir nanometre metrenin milyarda biri) çok sayıda nano partikül ile birlikte melanom hücrelerinde bulunan 2 spesifik peptid zincirini kullandılar.
Elde edilen “nano aşı”, melanomdan muzdarip olduğu tespit edilen farelerin kan dolaşımına eklendi. Su çiçeği ve çocuk felci gibi bulaşıcı hastalıklar için mevcut diğer aşılar gibi, nano aşılar bağışıklık sistemini uyarmak için benzer şekilde çalışıyor.
Farelere nano aşı uygulaması aşamaları;
Aşama 1:
İlk aşamada, aşının koruyucu etkileri araştırıldı. Farelere nano aşı uygulanması ile melanom hücreleri kan dolaşımına katıldı ancak hastalık gelişmedi. Bu durumda aşının melanoma karşı koruyucu bir yöntem olup olmadığıtest edilmiş oldu.
Aşama 2:
Çalışmanın ikinci aşaması, aşının hastalığın erken ve orta aşamalarının bir belirtisi olan primer tümörler üzerindeki etkinliğini test edildi. Mevcut immünoterapi tedavileri, belirlenmiş nano aşı dozlarıyla birleştirildi ve melanom tümörlerinden muzdarip olan fareler üzerinde test edildi.
İmmünoterapinin ve gelişmiş nano aşının kombine tedavisi, etkilenen farelerde melanomun ilerlemesinde önemli bir gecikmeye neden oldu ve yaşam süresini beklenenin üzerinde arttırdı.
Aşama 3:
Bu çalışmanın son ucu, beyinde metastaz yapan melanom ve melanomun geç evrelerinde muzdarip hastalara ait doku üzerinde yapıldı. Bu test, önceki testlerin sonuçlarını doğruladı ve nano aşıların, hastalığın ilerlemesini daha sonraki aşamalarda bile yavaşlatabildiğini gösterdi.
Bu çalışma bize nano aşıların melanomdan muzdarip binlerce kişiye gerçekten yardım edebileceğini ve hastalığın metastaz yapmasını engelleyebileceğini gösteriyor.
Nano aşıların geliştirilmesine yönelik araştırmalar halen devam etmektedir, ancak TAU araştırmacıları, melanom aşılaması ile ilgili araştırmaların, başka çeşitli kanser türlerinin tedavisi için de etkili olacağını umuyor.
Sayfa içeriği bilgilendirme amaçlıdır tanı ve tedavi için lütfen hekiminize başvurunuz.
Kaynak: https://www.ba-bamail.com/content.aspx?emailid=33489
Yazar:
Psikiyatri Uzmanı Dr. Sedat İrgil
Güncellenme Tarihi: 26.02.20024