Demans, bir hastalık sürecinin sonucu olarak ortaya çıkar. Alzheimer hastalığı ” bunama-demans” diye adlandırılan durumun en sık nedenlerinden biridir. Hastalıkta, beynin bazı bölgelerindeki hücrelerde harabiyet ve kayıp söz konusudur. Hastalık ilerledikçe beynin mantıksal düşünme, öğrenme, konuşma, yargılama, iletişim ve günlük yaşamı sürdürme becerilerinde aşamalı bir yıkıma ve davranışlarda değişikliklere neden olur. Demans kavramı hafıza kaybı, düşünme sorunları ve konuşma güçlüklerini kapsayan belirtiler olarak tanımlanmalıdır.
Demans türlerinin hastalık bulguları birbirine benzese de bu başlığın altında yatan her hastalık birbirinden farklıdır ve tedavide farklı yaklaşımlar gerektirirler. Özetle, demans çatısı altında, Alzheimer, pick demans, damarsal kökenli demans vb. pekçok bunama tipi bulunur.
Ailenin fark edebileceği ilk işaretler yakın zamanda olmuş olayları hatırlamada yaşanan problemler ve rutin, alışıldık işleri yapmada görülen zorluklardır. Kişi ayrıca kafa karışıklığı, kişilik değişiklikleri, davranış değişiklikleri, karar verme sorunları, kelimeleri bulmada zorluk çekme, düşüncelerini toparlama ya da yönleri takip etme gibi sorunlar yaşayabilir.
Son yıllarda yapılan araştırmalarda vitamin B12 ve folik asit eksikliğinin homosistein denilen maddenin vücutta fazlalaşmasına yol açtığı , bu maddenin fazlalaşmasının sinir hücrelerine zarar vererek demansa (bunama) neden olduğunu anlaşılmıştır.
Genel olarak 65 yaş üzeri kişilerin yüzde 10’unda demans görülür. Türkiyedeki Çalışmaların yetersizliğinden dolayı yaklaşık 250 bin demans hastası olduğu tahmin edilmektedir.
Demans sık olarak Alzheimer hastalığında görülür. Sistemik risk faktörlerine bağlı olarak beyinde gerçekleşen vasküler (damarsal) olayların da sık görülen demans nedenleri arasında yer alır.
Demans yaşam kalitesini bozarak bakıma muhtaç hale getiriyor, ölümlere neden olabiliyor.
Çevresel faktörler, yaşam süresinin uzaması, vasküler ve metabolik hastalıkların artması gibi nedenlerle demans hastalığı önemli bir toplum sorunu haline gelmiştir. Önümüzdeki 50 yıl içerisinde demans hastası sayısının üç kat artarak 75 milyona ulaşacağı düşünülüyor. Bu anlamda hastalığın tedavisi kadar, korunmaya da önem vermek gerekiyor. Bu yüzden vitaminler, vücuttaki birçok biyokimyasal olayda görevli oldukları için önceliğimiz olmuşlardır.
Unutulmamalıdır vitamin eksikliği demansa sebep olabilir. A, C ve E vitaminleri antioksidan vitaminlerdir. sinir hücrelerinin korunması ve fonksiyonlarının düzeltilmesinde faydalı bir mekanizmadır. Bu vitaminlerin kan seviyeleri ile demans arasındaki ilişkisi pek çok çalışmada saptanmıştır. Bu vitaminler tedaviden çok önleme amaçlı olarak kullanılır.
yaşlılarda genellikle yüzde 3-60 vitamin B12 eksikliği, yüzde 30 folik asit eksikliği görülür.
60 yaş üzeri, homosisteini yüksek, vitamin B12’si normal 800 kişi üzerinde yapılan çalışmada, folik asit alan kişilerin plasebo alanlara göre üç yıl sonunda bilişsel fonksiyonlarının daha iyi olduğu gözlemlenmiştir.
Multivitamin haplarının sağlıklı kişiler üzerine etkisiyle ilgili yapılmış iki çalışma vardır. Biri Altı aylık multivitamin hapı kullanımı sonrası, öncesine göre bilişsel işlevlerde anlamlı bir fark görülmemiş. Bu çalışmanın izlem süresinin yetersiz olduğu düşünülmüş.Bir diğer çalışma yaşlı 910 sağlıklı kadın ve erkek üzerinde yapılmış. Bunların yarısı vitamin hapı, yarısı plasebo aldığında, multivitamin preparat kullanan bazı grupların (75 yaş üzeri ve iyi beslenemeyen gruplar) bazı testlerde bu
kullanımdan fayda gördükleri gözlendi. Az sayıda alzheimer hastası üzerinde yapılan çalışmalarda ise multivitamin haplarının bilişsel fonksiyon, duygu durumu ve günlük fonksiyonlarını iyileştirdiği ve hastalara fayda sağladığı tespit edilmiştir.
Bilgilendirme amaçlı içeriktir. Lütfen öncelikle aile hekiminizden destek alınız.